martes, 23 de noviembre de 2010

Tigrea !


Tigrea animali bat da. Izaki biziduna da eta ugaztuna da. 20 urte bizitzen dira gutxi gora behera. Desagertzeko zorian dago.
Deskribapena:
Tigreak iritsi daiteke 400 kilogramo inguru pisatzera eta 3 metroko luzeera edukitzera. Arra,145-215 centimetrokoa da eta 150-260 kilogramo pisatzen du. Emea, 145-185 centimetrokoa da eta 100-160 kilogramo pisatzen du. Bere hortzak 7,5 centimetrokoak dira. Bengala espezie bat da eta azala laranja marra beltzekin ditu. Tigre zuria, beste espezie bat, azala txuria eta marrak beltzak ditu.                                                  
                     
Elikadura:
Tigreak gehienetan jaten eta ehizatzen dute gauean. Lehenengo harrapakinak hartzen dituzte bere hatzaparrekin(5-8 centimetro daukate luzeera) eta hiltzen dituzte estarria hozkatuz, bakarrik baldin badira animali handiak. Txikiak badira, lepoa edo nuka hozkatzen dute. Kormiloak 10 centimetrikoak dira eta ahal dute jarri 450 kilogramo hozka egitean. Ez da bere harrapakinak bezain azkar. Harrapakinarengana poliki-poliki hurbilduz joaten da eta gero bat-bateko erasoa joz. Haragijaleak dira, normalean jaten dute oreinak eta zebrak. Batzutan hegaztiak, arrainak, kokodriloak eta orangutanak jaten dituzte.
                                                                   
                                                                    Ugalketa:
Bibiparoak dira, hau da, amaren sabeletik jaiotzen dira eta ugaztunak dira. Ugaltzen dira edozein urtarotan baina ugaltzen dira gehiago neguan eta udaberrian. Emeak lau hilabeteko ernaldiaren ondoren 1 eta 6 kume bitarte izaten ditu. Hainbat urte ematen dituzte amaren babespean ehiza ikasteko. 14. egunean begiak irekitzen dituzte eta kume bakoitzak pisatzen du 1 eta 1,5 kilogramo bitarte.

Izurdea !

Izurdea oso animalia azkarra da.Egunean 3 edo4 orduz bakarrik egiten du lo eta beste guztia jolasean eta ehizean pasatzen du.
Ezaugarriak:                                            
Igalari trebe honek 50km/h abiadura har dezake.Hortz ugari dituzte20-28 hortz koniko goialdean eta behe aldeako masai-ezurretan. Oso elikadura zabala dute:legatza ,bixigua,olagarroa,txibiak,ganbak,…beraien pisuaren 10% jan dezakete,egunean. Bular aldako hegalek30-50 cm neurtzen duteb eta bizkar aldekoak 23cm.Beraien neurria 2-4m-koa da eta 200-500kg gramo pisatzen dute izurde gehienek
Ugalketa:                                   
Arrek bi irekigune dituzte.Itsasetik gertuen dagoena,uzkia da,eta bestea,sexu-organoa.Emeek ere bi dituzte,beraiek biak gertugo dituzte. EUSKAL HERRIAN :Euskal herrian ,taldekaegoten dira beti.Behin baino gehiagotan ikusiko zenuten itsasontzien atzetik.

viernes, 19 de noviembre de 2010

Zaldia !


DEFINIZIOA:
Zaldia belarjale,hau da , landareez eta belarrez elikatzen den , lauoineko , eta lepo luzeko equidosen familiako animalia.
Zaldiaren emeari behor eta zaldi gazteei ,lehen hortzak botatzen dituen eperaino, zamalko deitzen diogu.
EZAUGARRIAK:
Bere gogortasunez , nobletasuna,  leialtasuna , energia eta ausartasunez ezagutzen zaio zaldiari, ere erraza da bere jabearekiko oinperaketa, hau da, bere jabeari adeitsu eta lagungarri egotea dela bere funtzioa.
Bere hazkunde edo garapen handiena lau urtera heltzen denean heldutasunera heldu dela esaten dugu, bere bizi itxaropena hogei urtetik hogeita hamar urteetaraino.
 
ELIKADURA:
Animali hauentzako alimentazio on bat janariz eman behar zaion zati justua ematean oinarritzen da, nolako zaldia eta egiten dituen esfortzuen arteko erlazioa mantendu behar du , hori horrela izan ahala , hartu behar dena oinarri bezala, askatasunean egongo balitz jango zuen kantitatea da.
Animaliaren alimentazioa eman behar zaio gutxika baina askoetan egun batean,baina ere garrantzi handia du zaldiaren altuera, adibidez 1.50m. altuera  baldin badu 11.50 kilo jan beharko ditu, animali handiagoa edo txikiagoa bada 1kg kendu ego gehitu beharko dugu 5 cm bakoitzeko , horri horrela izan arren zaldi bakoitza desberdina da eta bere beharrak  desberdinak dira egiten dituzten aktibitateetan oinarrituta.
Janari-ordutegi bat ezarri behar zaio , zaldia  oso erraz ohitzen den animalia bat delako eta jaten dituen janari batzuen artean hauexek daude: garagarra,artoa,birrina,belar idortua, linazia eta edabeak, hauek guztiak zaldientzako prestatutako janari egokiak dira.



UGALKETA:
Zaldia , lau urteekin heldutasun sexualera heltzen da. Ernaldi-aldia 11 hilabete irauten ditu , ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da(bikien jaiotza pixka bat arraroagoa da 3 edo zamalko edo geiahoren jaiotza bezalaxe).Etxe aberetako zaldiak egokitze sexualean zailtasun  handiagoak dituzte, horregaitik batzuetan beharrezkoa da gizon baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatuz emea ernaltzeko momentuan.